اصلی ترین مانع واگذاری اموال مازاد بانک ها مشخص شد

به تازگی انجمن مالی اسلامی ایران، پنجمین پیش نشست نهمین همایش مالی اسلامی را با موضوع «چالش‌ها، مسائل و راهکار‌های واگذاری اموال بانک‌ها» برگزار کرد.

در این پیش نشست محسن خدابخش عضو هیئت مدیره بانک گردشگری در این نشست به صحبت درباره موانع واگذاری اموال مازاد بانک‌ها پرداخت.

خدابخش بیان داشت:

بانک‌ها به منظور تخصیص منابع مازاد به افرادی که نیازمند این منابع هستند، تاسیس شده‌اند. اما باید دید چرا بانک‌ها به سمت ایجاد اموال مازاد آمدند؟ نکته اینجاست که گاهی تسهیلات‌گیرندگان به علت عدم ثبات اقتصادی، پیش‌بینی اقتصادی مناسبی ندارند و در بازپرداخته تسهیلات اعطایی دچار مشکل شده و بانک ناچار به تملک وثایق می‌شود. از سوی دیگر با توجه به آنکه کمترین بازدهی مربوط به سپرده‌گذاری در بانک است، مقرون به صرفه است اشخاص از طریق اخذ تسهیلات مثلا ۲۳ درصدی، اقدام به خرید دارایی کنند تا این دارایی تحت تاثیر تورم حدوداً ۵۰ درصدی، رشد کند! حال اگر بانک دارایی‌های خود را فروخته و منابع حاصل از واگذاری را در قالب تسهیلات اعطا کند، بعد از گذشت چند سال، ارزش این دارایی خیلی بیشتر از بازدهی تسهیلات اعطایی به مشتریان خواهد شد و بانک باید جوابگوی سهامداران هم باشد و عملاً واگذاری اموال بانک منطق اقتصادی نداشته است.

او افزود:

به نظر می‌رسد بحث بنگاه‌داری بانک‌ها با بحث سهام‌داری جابجا شده است. به دفعات شاهد بوده‌ایم که یک واحد تولیدی یا کارخانه با مشارکت یک بانک افتتاح شده و مشارکت بانک در احداث این کارخانه با هدف بنگاه‌داری و تعیین مدیرعامل برای کارخانه و… نبوده و بانک به دنبال مشارکت اقتصادی بوده است. در مجموع معتقدم باید به دلایل ایجاد اموال مازاد بپردازیم.

خدابخش در پاسخ به پرسش آیا با استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه می‌توان به واگذاری اموال مازاد بانک‌ها کمک کرد یا نه اظهار داشت:

نکته اینجاست که اگر دارایی‌ها و اموالی که بانک‌ها در تملک دارند، جریان نقدی (اجاره) داشته باشد که قابل رقابت با اوراق با درآمد ثابت باشد، امکان عرضه آن‌ها با استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه آسان‌تر است، اما عمدتاً دارایی‌های بانک‌ها املاکی هستند که فقط با تورم رشد می‌کنند. از این رو تشکیل صندوق‌های ETF برای واگذاری اموال مازاد بانک‌ها احتمالاً برای اشخاصی جذاب‌تر است که قصد دارند سرمایه خود را از تورم مصون بدارند. ضمن اینکه متاسفانه در چند سال اخیر به دلیل بالا بودن نرخ بهره، بازار سرمایه جذابیت کافی نداشته و برای واگذاری اموال مازاد بانک‌ها با استفاده از ظرفیت‌های این بازار باید ظرفیت‌سازی در بازار سرمایه هم صورت بگیرد. در مجموع معتقدم با استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه می‌توان اموال مازاد بانک‌ها را در قالب ETF عرضه کرد.

این عضو هیئت مدیره بانک گردشگری در نهایت بیان کرد:

راهکار اصلی در رفع این چالش، حرکت به سمت پیش بینی پذیری اقتصاد و مهار تورم است. قاعدتاً اگر بانک‌ها بدانند با اعطای تسهیلات، بازدهی بیشتری نسبت به نگهداری و انباشت اموال و املاک مازاد کسب خواهند کرد، به سمت ایجاد و انباشت این اموال نخواهند رفت. در کنار این موضوع، می‌توان روی توسعه بازار سرمایه و ایجاد شرایطی برای واگذاری اموال مازاد بانک‌ها با استفاده از ظرفیت‌های این بازار نیز تمرکز کرد.