افزایش چشمگیر جعل در بازار طلا و سکه

افزایش ناگهانی و چشمگیر قیمت‌ها در بازار فلزات گران‌بها، بستر مساعدی را برای رونق فعالیت‌های سودجویانه و تقلب‌های گسترده در عرضه سکه و طلای آب‌شده فراهم آورده است. این موج جدید از کلاهبرداری‌ها، که حتی برخی از فعالان باسابقه صنف طلا را نیز غافلگیر کرده، نه تنها ثروت‌های خرد جامعه را به خطر انداخته، بلکه به‌طور جدی اعتماد عمومی به این بخش سنتی و حیاتی اقتصاد کشور را متزلزل ساخته است.

شیوه‌های نوین تقلب در بسته‌بندی سکه

گزارش‌های میدانی حاکی از آن است که در ماه‌های اخیر و به‌دنبال رشد بی‌سابقه بهای طلا، اشکال جدیدی از جعل در بسته‌بندی‌های وکیوم سکه، به‌ویژه در پایتخت و کلان‌شهرها، شیوع یافته است. این شیوه‌های متقلبانه با ظاهری بسیار فریبنده، سکه‌هایی را با عنوان «بانکی» و «تضمین‌شده» به بازار عرضه می‌کنند که در واقعیت، ضرب دستی و غیرقانونی هستند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که حجم قابل توجهی از سکه‌های عرضه‌شده در بازار، در وکیوم‌هایی با برچسب‌های هولوگرام تقلبی بسته‌بندی شده‌اند. در این روش‌های متقلبانه، ضرب اولیه سکه‌ها در کارگاه‌های زیرزمینی و با استفاده از قالب‌های غیرمجاز صورت می‌گیرد. نکته مهم‌تر، استفاده از ترفندهای دقیق برای تطبیق وزن است؛ به‌نقل از یک زرگر باسابقه، متقلبان یک ورق نازک سرب را به‌جای مغز طلا در داخل وکیوم قرار می‌دهند تا وزن نهایی سکه با وزن استاندارد مطابقت داشته باشد. پس از باز شدن وکیوم، عیار واقعی طلا به‌مراتب پایین‌تر از استانداردهای بانکی و قانونی است.

یکی از عوامل تسهیل‌کننده این نوع کلاهبرداری، ظرافت و حرفه‌ای بودن بسته‌بندی‌های جعلی است؛ به‌طوری که اغلب اوقات، باز کردن این وکیوم‌ها هیچ اثری از دستکاری بر جای نمی‌گذارد و این امر موجب می‌شود حتی برخی از واحدهای صنفی نیز ناآگاهانه، این سکه‌های جعلی را به‌عنوان کالای معتبر به مشتریان بفروشند.

خطر آلیاژهای کم‌عیار در بازار طلای آب‌شده

خطر تقلب تنها محدود به سکه نیست. بازار طلای آب‌شده که در سال‌های اخیر به محلی جذاب برای سرمایه‌گذاران خرد تبدیل شده است، با تهدید جدی‌تری روبه‌رو است. در این بخش از بازار، به‌دلیل ماهیت کالای بدون بسته‌بندی رسمی و استاندارد، امکان تقلب در عیار و ترکیب فلزات بسیار بالا می‌رود.

کارشناسان اتحادیه طلا هشدار می‌دهند که فروشندگان غیرمجاز با هدف افزایش وزن و سود نامشروع، اقدام به افزودن فلزاتی ارزان‌قیمت نظیر مس یا برنج به طلای ذوب‌شده می‌کنند. در این معاملات غیررسمی، خریدار ناآگاه به‌جای طلای با عیار استاندارد، در واقع ترکیبی از آلیاژهای کم‌ارزش را خریداری می‌کند.

توصیه‌های قاطع اتحادیه طلا: خرید ایمن، تنها از مراکز مجاز

رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، ضمن تأیید افزایش شدید فروش اقلام غیرمجاز در پی نوسانات اخیر قیمت، تأکید کرد که بخش عمده‌ای از شکایات واصله (حدود ۸۰ درصد) مربوط به معاملاتی است که خریداران از واحدهای فاقد مجوز و پروانه کسب انجام داده‌اند.

نکات کلیدی برای خرید مطمئن

• خرید سکه: مردم باید خرید سکه را منحصراً از سکه‌فروشی‌های دارای جواز کسب معتبر انجام دهند، نه از طلافروشی‌های عمومی. کارت وکیوم باید به‌نام واحد صنفی بوده و دارای هولوگرام رسمی اتحادیه باشد. علاوه بر این، تراکنش مالی باید حتماً به نام همان واحد صنفی صورت گیرد؛ هرگونه انتقال وجه به حساب اشخاص حقیقی مصداق پولشویی محسوب شده و ریسک مالی بالایی دارد.
• خرید طلای آب‌شده: خرید طلای آب‌شده باید صرفاً از آب‌شده‌فروشی‌های مجاز صورت پذیرد. ضروری است که کدهای استاندارد حک‌شده بر قطعه طلا با نام و مشخصات درج‌شده در فاکتور مطابقت کامل داشته باشند.
• اصالت واحد صنفی: پیش از هر خرید، از اعتبار و داشتن جواز کسب معتبر واحد فروشنده اطمینان حاصل کنید.
• جزئیات فاکتور: فاکتور رسمی باید شامل مشخصات کامل (نام و نشانی) واحد صنفی باشد و جزئیاتی چون نوع مصنوع، عیار، وزن، کد استاندارد، قیمت خام طلا، میزان اجرت ساخت و سود مغازه‌دار را به‌صورت مجزا و شفاف در خود قید نماید. در مورد مصنوعات دارای سنگ، وزن قسمت غیرطلایی باید کسر و به‌صورت جداگانه در فاکتور ثبت شود.
• هشدار فضای مجازی: اتحادیه اکیداً هشدار می‌دهد که مردم از خرید هرگونه طلا یا سکه از طریق صفحات و فروشندگان فاقد مجوز در فضای مجازی خودداری نمایند.

با توجه به گسترش فعالیت دلالان و سوداگران در سایه عدم نظارت کافی و جهش بی‌سابقه‌ی قیمت‌ها، ورود قاطع و جدی نهادهای نظارتی و پلیسی برای برخورد با این جریان سازمان‌یافته تقلب، یک ضرورت حیاتی به شمار می‌رود تا بازار طلا، که همواره به‌عنوان یک حافظ ارزش برای دارایی مردم عمل کرده، به محلی برای فریب و زیان تبدیل نشود.